spotkanie ze Stanisławem Beresiem

A już w czwartek za dwa tygodnie zapraszamy na spotkanie ze Stanisławem Beresiem, autorem książki Gajcy. W pierścieniu śmierci, opowiadającej o życiu Tadeusza Gajcego, wspaniałego poety, redaktora podziemnego czasopisma „Sztuka i Naród”, który zginął w Powstaniu Warszawskim.

large_img_6685_bw

Stanisław Bereś (ur. 1950) – historyk literatury, krytyk, eseista, poeta i tłumacz; profesor w Instytucie Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Wrocławskiego. W latach 1979–1987 wykładał w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej; 1987–1993 na Uniwersytecie Charles’a de Gaulle’a w Lille. Redaktor Telewizyjnych Wiadomości Literackich oraz magazynu kulturalnego Latarnik; członek jury Nagrody Literackiej Nike i Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus; redaktor naczelny serii Biblioteka Narodowa. Autor filmów dokumentalnych: Biały brat Papuasów, Ciało kamienia, Wydaj to sam. Opublikował dwadzieścia siedem książek, m.in.: Rozmowy ze Stanisławem LememPół wieku czyśćca. Rozmowy z Tadeuszem Konwickim (pod pseud. Stanisław Nowicki), Ostatnia wileńska plejada. Szkice o poezji kręgu ŻagarówPoètes de l’apocalypse. Anthologie de poésie en polonais, hébreu et yiddish (1939–1945) (wraz z Danielem Beauvois, Jeanem-Marie Delmaire’em, Marylą Laurent); Uwięziony w śmierci. O twórczości Tadeusza GajcegoRozdarta kurtyna. Rozważania nie tylko o teatrze (wraz z Kazimierzem Braunem), Słownik dzieł i tematów literatury francuskiej (przekład wraz z Marylą Laurent), Tako rzecze… LemSzuflada z Atlantydy, Historia i fantastyka. Rozmowy z Andrzejem Sapkowskim, Wojaczek wielokrotny. Wspomnienia, relacje, świadectwa, Okruchy Atlantydy. Wrocławski riffKosmos miedziorytu. Rozmowy o grafice (wraz z Przemysławem Tyszkiewiczem).

gajcy

Mało jest poetów, których życie stało się symbolem losu całego pokolenia. Niewątpliwie należy do nich Tadeusz Gajcy – jeden z najważniejszych przedstawicieli rocznika 1920. Nazwano ich Kolumbami, bo odkryli nieznany wcześniej kontynent terroru, cierpienia, strachu i śmierci. Wybitnie utalentowany poetycko redaktor podziemnego czasopisma „Sztuka i Naród”, przekonany o swojej wyjątkowości, żył jak jego rówieśnicy – intensywnie, szybko i twórczo – czując nadchodzącą śmierć. Zginął na powstańczej reducie w wieku dwudziestu dwóch lat, a dowódcy natychmiast wnioskowali o przyznanie mu Krzyża Walecznych. Opublikował dwa szczupłe tomiki poetyckie, które przeszły do historii literatury. Do dziś zwracają uwagę oryginalną fantastyką, którą przeszywa lęk, dziecięcą wrażliwością, utkaną z obrazów apokaliptycznej grozy, wreszcie poczuciem absurdu chwili dziejowej, obserwowanej z niedowierzaniem – jak rodzaj przerażającej groteski.

Po ponad siedemdziesięciu latach od śmierci Gajcego muszą nas nurtować pytania: Kim był ten młodziutki poeta i dramaturg? Co wiązało go z ultraprawicowym środowiskiem „Sztuki i Narodu”? Czym wzbudził niechęć Czesława Miłosza, która nie ostygła do XXI wieku? Pod czyim nazwiskiem ukrywa się w powieści Kolumbowie rocznik 20 Romana Bratnego? Czy faktycznie zginął wraz ze Stroińskim „podniesiony na tarczy eksplozji”?

Stanisław Bereś prześwietla tragiczne życie poety, sięgając do wspomnień rodziny oraz znajomych, ale przede wszystkim dogłębnie analizując jego twórczość.

Wydanie publikacji zostało dofinansowane przez Wydział Filologiczny oraz Instytut Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Wrocławskiego.